De Coalitie Duurzame Bruggen en Viaducten

Behalve Gelderland doen ook Rijkswaterstaat en de provincies Noord-Holland, Utrecht en Zeeland aan de coalitie mee. Deze samenwerking kwam tot stand op initiatief van het Betonakkoord en het Bouwakkoord Staal. Jacqueline: “In de markt bestaat geen discussie meer over het feit dat we moeten verduurzamen. Dat is natuurlijk mooi. Maar marktpartijen willen wel weten of ze hun investeringen in de daarvoor benodigde innovaties kunnen terugverdienen. De overheidsopdrachtgevers in de coalitie zijn bereid om bij hun aanbestedingen ambitieuze duurzaamheidseisen te stellen. Koplopers in de markt kunnen daarop inschrijven met reeds bewezen, schaalbare innovaties. Als deze vervolgens mogelijk blijken, nemen we ze twee jaar later over als verplichte standaard. Voor de bijbehorende regulering tekent het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Met deze aanpak kunnen we de verduurzaming van bruggen en viaducten snel opschalen. Precies wat nodig is om de doelstellingen op dit gebied te behalen.”

Perfecte match

Een belangrijke pijler binnen de verduurzaming van bruggen en viaducten is de circulaire aanpak. En die is al aardig op streek. Zo oogstte Rijkswaterstaat bij de werkzaamheden aan de A9 ruim 300 liggers, die nu op meerdere locaties worden hergebruikt. Provincie Gelderland zet ook een concrete stap, met de vervanging van een oude fietsbrug door een nieuwe die geheel bestaat uit circulair hout en staal. Waar komt dat materiaal vandaan? Vincent: “In het bouwteam voor dit project werken wij onder meer samen met  Qumey Staalbewerkers. Zij hebben op hun beurt een samenwerking met Dusseldorp Infra Sloop Milieutechniek. Dat bedrijf haalt overal in Nederland utiliteitsbouw uit elkaar. Daarbij oogsten ze het benodigde staal. Met elkaar proberen we de perfecte match te vinden tussen waar en wanneer de juiste materialen vrijkomen. Daarmee voorkom je overbodig transport en kostbare opslag.”

Ervoor open staan

Circulaire materialen zijn niet het enige wat je nodig hebt om een circulaire brug te bouwen, weet Reinier. “Dit is iets nieuws. Dus je moet bij je eigen organisatie vertrouwen creëren, bijvoorbeeld op het gebied van constructieve veiligheid. Het is belangrijk om daarbij het transparante verhaal te vertellen. Net zo belangrijk is het dat mensen ervoor open staan. Anders wordt het ingewikkeld.” De grootste uitdaging ligt volgens Vincent in het plaatje van kosten versus opbrengsten. “Circulair is in eerste instantie duurder. Pas op termijn verdien je ermee. Wij bouwen de circulaire brug volgens de modulaire principes van ‘Industrieel Flexibel Demontabel’. Niets wordt aan elkaar gelast, maar bevestigd met koude verbindingen. Aan het einde van de levensduur kun je hem dus gemakkelijk demonteren of uitbreiden. Dan bespaar je kosten.” Reinier: “Onze gedeputeerde is pro-circulair. Zij heeft de financiële ruimte gecreëerd om hier een begin mee te maken.”

Ongepatenteerd, voor iedereen

De circulaire brug in Nijkerk is ontworpen, uitgewerkt en doorgerekend door studenten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Leerlingen van de ROC Rivor Tiel gaan hem in elkaar zetten. “Het is een ongepatenteerd ontwerp”, aldus Vincent. “Wij stellen het beschikbaar aan de markt, zodat iedereen dit kan gebruiken.” Een belangrijk aspect, vult Reinier aan. “Bruggen en viaducten duurzaam vervangen is een kwestie van gewoon doen. Maar als opdrachtgever hoef je niet alles zelf te bedenken. Werk samen met de markt, maar wissel vooral ook ervaringen en expertise uit met andere opdrachtgevers. Je hoeft dit wiel niet opnieuw uit te vinden.”