Nationaal Programma Circulaire Economie 2025

Samenvatting

Het geopolitieke krachtenveld verandert razendsnel. Grondstoffen worden schaarser en het concurrentievermogen van de Nederlandse en Europese industrie staat onder druk. Het spreekt vanzelf dat de beschikking hebben over grondstoffen cruciaal is. De concurrentiekracht van Nederland of Europa zal daarop gebaseerd moeten zijn en niet op goedkope arbeid of het delven van primaire grondstoffen.

In deze context is het logisch dat ons perspectief een competitieve, innovatieve, circulaire economie is. In zo’n economie behouden we onze welvaart, welzijn en economische groei. We maken deze minder afhankelijk van primaire grondstoffen uit landen buiten Europa. Dit zorgt voor strategische onafhankelijkheid, innovatie, volop ondernemerskansen, kostenbesparingen, vakmanschap en duurzame welvaart voor Nederland. Dit past bij Nederland als innovatief en kennisintensief handelsland.

Actualisatie van het Nationaal Programma Circulaire Economie

In 2023 heeft Nederland het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) uitgebracht, om de transitie naar de circulaire economie te versnellen met een groot aantal maatregelen. Voor u ligt de eerste actualisatie van dit programma. De uitgangspunten van deze actualisatie zijn:

Samen werken aan een toekomstbestendig verdienvermogen

  • Ondernemers richten zich op het vermarkten van hun product en willen winst maken. Circulair ondernemen moet daarom kunnen concurreren op prijs en kwaliteit en circulaire ondernemers moeten hiertoe in staat worden gesteld. 
  • De betrokkenheid van het bedrijfsleven is daarom de basis. Ondernemers worden mede-eigenaar van de doelstellingen en beslissen mee over de keuze hoe deze doelen worden gerealiseerd. 
  • We gaan hierover in gesprek met het bedrijfsleven en andere belanghebbenden zoals andere overheden en maatschappelijke organisaties. Dit organiseren we per productgroep via een ketentafel. 

Kiezen voor wat werkt

  • Maatregelen nemen we bij voorkeur op EU-niveau, denk aan de Circular Economy Act (CEA), omdat dit zorgt voor een grotere impact, voor een gelijk speelveld voor bedrijven en het voorkomt oneerlijke concurrentie van bedrijven uit landen waar lagere milieunormen gelden. We brengen de Nederlandse kennis over circulariteit daarom ook op Europees niveau in.
  • We zetten in op beleid dat zich richt op het wegnemen van belemmeringen, het creëren van een gelijk speelveld en het stimuleren van ondernemers die circulaire impact maken. En dat hoeven niet per se alleen de aansprekende innovaties te zijn, en niet alleen technische innovaties, maar het gaat ook over bijvoorbeeld innovaties bij de financiering door financiële instellingen. 
  • De focus ligt dus op economische modellen die rendabel zijn en zichzelf dragen, niet op structurele afhankelijkheid van overheidsgeld. Enerzijds betekent dat tijdelijke steun voor bedrijven in de initiële fase. Anderzijds dat de vraag naar circulaire producten verhoogd moet worden.
  • Dit vereist scherpe beleidskeuzes van de overheid, niet alleen van het rijk, maar ook gemeenten, provincies en waterschappen spelen een belangrijke rol. We versterken daarom de samenwerking tussen overheden met de Krachtenbundeling Rijk-Regio. 

Ruimte geven voor resultaten

  • Bedrijven en maatschappelijke organisaties die verduurzamen krijgen waardering, ook als de oplossing nog niet volledig circulair is of perfect. Beleidskeuzes moeten ruimte laten voor stap-voor-stap verbeteringen, waarbij het einddoel voor ogen wordt gehouden en lock-ins worden voorkomen. 
  • We maken het voor consumenten gemakkelijk de juiste keuzes te maken. Niet door ze te overtuigen van het nut, maar door het voor hen simpelweg de beste en logische optie te laten zijn. 

Met de ervaringen van de afgelopen jaren is het nu mogelijk de doelen concreter te maken en maatregelen waar nodig aan te scherpen. Daarmee werken we nog effectiever toe naar een circulaire economie. We zetten hiermee de koers door.

De kracht van een circulaire economie

De kracht van de circulaire economie is haar bijdrage aan grote maatschappelijke opgaven: in de eerste plaats een grotere leveringszekerheid van grondstoffen en een schoner milieu en leefomgeving. Een circulaire economie zorgt voor een toekomstbestendig verdienvermogen en draagt bij aan het tegengaan van klimaatverandering en herstel van biodiversiteit.

We zien steeds meer voorbeelden in de praktijk. Van mensen, maatschappelijke organisaties en bedrijven die circulaire oplossingen toepassen en daar de voordelen van ervaren. Deze ervaringen laten zien dat circulair werken niet iets van de verre toekomst is, maar nu al bijdraagt aan een economie die beter werkt voor velen.

Lees over een aantal van die voorbeelden in dit e-magazine.

Benieuwd hoe het nu gaat met de Circular Awardwinnaars van 2024? Lees dan hun interviews.